زن چه اموالی را به ارث می‌برد؟
زن به عنوان همسر متوفی مستحق یک‌چهارم یا یک‌هشتم از اموال مرد است. حال این که چه مالی را می تواند به ارث ببرد بسیار مهم است، زیرا که در مقدار سهم زن موثر است.
زوجه در صورت فرزند دار بودن زوج، یک‌هشتم از عین اموال منقول (مثل ماشین، موتور و…) و یک‌هشتم از قیمت اموال غیرمنقول (مثل خانه، باغ، مغازه و …) اعم از عرصه (زمین) و اعیان (ساختمان) ارث می‌برد.
در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زن یک‌چهارم از کلیه اموال است.
پس لازم است بعد از مرگ شوهر، علاوه بر اموال منقول که تقسیم می شود، اموال غیر منقول قیمت‌گذاری شده و یک‌چهارم یا یک‌هشتم از این قیمت به زن داده شود.
در مواقعی امکان دارد که ورثه دیگر متوفی از قیمت‌گذاری مال غیر منقول امتناع بکنند.
ماده 948 قانون مدنی این امکان را به زن داده است که حق خود را از عین اموال استیفا کند، پس وی می‌تواند در مرحله اول، ورثه را از طریق دادگاه اجبار به قیمت‌گذاری و دریافت سهم خود کرده، در غیر این صورت و ادامۀ امتناع ورثه، براساس رویه قضایی موجود، زن می‌تواند سهم مشاع خود را از عین یعنی خود زمین و خانه تملک کند.
آیا زن در ازدواج موقت ارث می‌برد؟
ازدواج موقت بدون هیچ ارثی است! همان طور که بیان شد شرط اصلی برای ارث بردن زن از همسرش وجود زوجیت دائمی بین آن‌ها است.
ماده 940 قانون مدنی: «زوجین که زوجیت آن‌ها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث می‌برند.»
– از مفهوم ماده 940 قانون مدنی که قید زوجیت دائمی را ذکر کرده می‌توان چنین فهمید که در نکاح منقطع (متعه یا صیغه) هیچ ارثی برای زن وجود ندارد. حتی اگر زن می‌توانست نفقه را در عقد شرط کند، دیگر نمی‌تواند شرط توارث را در نکاح منقطع (موقت) بگنجاند و اگر چنین شود، شرط باطل است.
آیا زن بعد از طلاق ارث می‌برد؟
اگر شوهر، زن خود را به صورت رجعی مطلقه کرده و در زمان عده فوت کند، زن از اموال شوهر ارث می‌برد. ولی اگر فوت شوهر بعد از انقضای مدت عده بوده یا طلاق بائن باشد (طلاقی که قبل از نزدیکی بوده یا طلاق زن یائسه، طلاق خلع و مبارات) دیگر زن از مرد در صورت فوت، هیچ ارثی نمی‌برد.
ماده 943 قانون مدنی:«اگر شوهر زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند هر یک از آن‌ها که قبل از انقضای عده بمیرد دیگری از او ارث می‌برد لیکن اگر فوت یکی از آن‌ها بعد از انقضای عده بوده و یا طلاق بائن باشد از یکدیگر ارث نمی‌برند.»
البته در ماده 944 قانون مدنی آمده که اگر شوهر در حالی که به مرضی مبتلا است زن را طلاق دهد و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق به علت همان مریضی بمیرد، زن از او ارث می‌برد حتی اگر طلاق به صورت بائن باشد، به شرط آنکه زن در طول این یک سال ازدواج نکرده باشد.
هم‌چنین مطالعه کنید: نشوز چیست؟ – زن ناشزه کیست؟ – آثار و نتایج نشوز
تهیه کننده: امیرحسین شاه محمدی
عالی دمت گرم